Vijesti / Svijet

1457. – Gutenbergova štamparija u Mainzu izdala je prvu štampanu knjigu u boji. “Majnciški psaltir” bio je štampan u crvenoj i crnoj boji.

1715. – Turci su teško poraženi kod Sinja. U spomen toga ustanovljena je Sinjska alka.

1784. – Na ostrvu Kodijak, pored Aljaske, osnovana je prva ruska kolonija. SAD su od Rusije 1867. kupile Aljasku za 7,2 miliona dolara.

1893. – U Francuskoj su, prvi put u svijetu, uvedene registarske tablice za motorna vozila.

1900. – Snage evropskih velesila, SAD i Japana, zauzele su Peking, čime je okončan “Bokserski ustanak” u Kini. Cilj ustanka je bio protjerivanje stranaca iz Kine i domaćih hrišćana, kao eksponenata stranih ugnjetača.

1912. – Američki su se marinci iskrcali u Nikaragvi kako bi zaštitili tamošnju vladu od sve snažnijih revolucionarnih snaga.

1914. – U mjestu Orahovo rođen je Alija Sirotanović, rudar-rekorder. Odrastao je u Trtorićima, blizu Breze kao jedno od devet djece, imao je šestoro braće i dvije sestre. Radio je cijeli život u rudniku mrkog uglja Breza. Pored njega u istom rudniku radila su sva njegova braća kao i bratići. Istakao se kada je sa svojih osam komorata u roku od osam sati iskopao 152 tone uglja. Time je 24. jula 1949. oboren dotadašnji svjetski rekord Rusa Alekseja Stahanova od 50 tona. Nagrađen je Ordenom junaka socijalističkog rada, a njegov lik našao se i na novčanici od 20.000 dinara.

1920. – U Beogradu je potpisan ugovor o stvaranju “Male Antante”, vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca protiv restauracije Habsburgovaca i revizionističkih težnji Mađarske poslije Prvog svjetskog rata. Savezu je 19. 8. pristupila i Rumunija.

1934. – U prvi nacistički koncentracioni logor Dahau, kod Minhena, stigli su prvi zatvorenici, protivnici režima Adolfa Hitlera. Kasnije je, u Drugom svjetskom ratu, u tom logoru ubijeno 70.000 zatočenika iz okupirane Evrope.

1936. – Poslije izbijanja fašističke pobune protiv španske republikanske vlade, osnovana je jedna od prvih dobrovoljačkih međunarodnih brigada koja je dobila naziv “Pariska komuna”. U internacionalnim brigadama u Španskom građanskom ratu borilo se oko 35.000 dobrovoljaca iz 53 zemlje, uključujući 1.700 Jugoslovena.

1941. – Britanski premijer Winston Churchill i američki predsjednik Franklin D. Roosevelt objavili su Atlantsku povelju koja definira savezničke ratne ciljeve i predstavlja prvi stupanj povelje UN.

1945. – Japan je prihvatio savezničke zahtjeve za bezuslovnu kapitulaciju, čime je okončan Drugi svjetski rat.

1947. – Pakistan se osamostalio od Velike Britanije.

1969. – Vlada Velike Britanije odobrila je ulazak britanskih trupa u Sjevernu Irsku da bi spriječila eskalaciju sukoba između katolika i protestanata. Ovaj potez britanske vlade samo je rasplamsao sukobe širom Sjeverne Irske.

1970. – SFR Jugoslavija i Vatikan obnovili su pune diplomatske odnose poslije 18-godišnjeg prekida.

1971. – Bahrein se osamostalio od Velike Britanije.

1980. – Počeo je štrajk radnika u poljskom brodogradilištu u Gdanjsku. Radnički protesti ubrzo su se proširili na cijelu zemlju i doveli do velikog društvenog preokreta u Poljskoj, a značajno su utjecali i na promjene u ostalim komunističkim zemljama istočne Evrope.

1996. – Južnoafrička Nacionalna partija, nosilac politike aparthejda u Južnoj Africi, u parlamentu je prešla u opozicione klupe, poslije 48 godina.

2000. – Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija donio je rezoluciju o formiranju posebnog suda za zločine počinjene tokom građanskog rata u Sijera Leoneu.

2001. – Albanski pobunjenici pristali su da predaju oružje NATO vojnicima koji će biti razmješteni u Makedoniji poslije obećane amnestije i političkih reformi.

2008. – SAD i Poljska potpisale preliminarni sporazum o planiranoj gradnji američkog raketnog štita na poljskoj teritoriji.