Život / Nauka i tehnologija

Univerzitet u Sarajevu je saopćio da naučno-istraživački rad, kao značajan segment univerzitetskog poslanja, ne gubi zamah ni u ovim vremenima, iako se to na prvi pogled može činiti.

-Brojevi govore u prilog razvoju, a ne silaznoj putanji. Nastavnici i saradnici Univerziteta su u prvom tromjesečju, odnosno u prva tri i po mjeseca ove godine postigli zavidne rezultate u publiciranju rezultata istraživanja.U indeksnoj multidisciplinarnoj bazi podataka "SCOPUS" vidljivo je da su autori sa Univerziteta u Sarajevu u prva tri mjeseca ove godine objavili 210 naučnih radova, što predstavlja 43 posto ukupne produkcije svih radova indeksiranih u 2019. godini. Drugim riječima, u prva tri mjeseca 2020. godine, objavljena je skoro polovina radova iz cijele prošle godine. U publiciranju prednjače istraživači iz oblasti tehničkih nauka (131 rad), te ih slijede istraživači iz oblasti hemijskog inžinjeringa, medicine, matematike, biohemije, poljoprivrede, te društvenih nauka, saopćeno je iz Univerziteta.

Kada je u pitanju koautorska saradnja, prednjače zajednička istraživanja sa kolegama iz Srbije (29 radova), te Hrvatske, Češke Republike, Francuske, Sjedinjenih Američkih Država, Austrije, Njemačke, Slovenije i Ujedinjenog Kraljevstva.

Što se tiče indeksiranja radova u bazi podataka Web of Science, tih je radova 68, što predstavlja sličan ritam objavljivanja kao i prošle godine u istom periodu, te nije zabilježen pad. Održan je ritam unatoč vanrednim okolnostima. Najzastupljeniji su radovi iz matematike, ekonomije, medicine i agronomije. 

Kada je u pitanju vrlo aktuelna tema pandemije uzrokovane širenjem korona virusa, zanimljivo je izdvojiti rad pod naslovom "A Novel Cellular Automata Classifier for COVID-19 Prediction" indijskog tima istraživača koji tretira indirektne trendove širenja epidemije u Indiji, a objavljen je u časopisu Journal of Health Studies kojeg objavljuje Fakultet zdravstvenih studija Univerziteta u Sarajevu. Ovaj rad je objavljen 29. marta te je u naredna tri dana preuzet 75 puta, a do danas 223 puta, što je značajan rezultat uzevši u obzir činjenicu da je pažnju istraživačima privukao bosanskohercegovački časopis pored dominantnih časopisa koji izlaze u produkciji istraživačkih centara Zapadne Evrope i SAD.

U borbu protiv širenja korona virusa aktivno se uključio i Mašinski fakultet Univerziteta u Sarajevu. Kako bi se ubrzala proizvodnja zaštitne opreme, kroz projekat UNDP-a "Economic Governance for Growth – EGG", koji finansira Vlada Kraljevine Norveške, za Mašinski fakultet Univerziteta u Sarajevu nabavljena je dodatna oprema za rad. Ova oprema uključuje četiri nova 3D štampača, te filamente i repromaterijal za proizvodnju zaštitne opreme, kao i mašinu za ispitivanje mehaničkih osobina materijala. Na taj način Mašinski fakultet se uključio u izradu zaštitne opreme.

Počeli su sa izradom zaštitnih vizira, a mogu raditi i vezice za maske, kao i račve za respiratore, ukoliko se za tim ukaže potreba. Iako će opremu primarno koristiti za proizvodnju zaštitnih vizira u okviru borbe protiv pandemije koronavirusa, nakon krize će istom opremiti laboratorij za ispitivanje polimernih materijala koja će služiti za nastavu, istraživanja, inovacije i razvoj. 

Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Univerziteta u Sarajevu objavio je rezultate najnovijih arheogenetičkih analiza nalazišta kod Visokog koje daju potpuno novu sliku o skupinama koje su naseljavale ova područja u prahistorijskom periodu. Genetičari su postigli veliki naučni uspjeh budući da je riječ o uspješnoj izolaciji i analizi biološkog materijala starog do 2.500 godina (iz IV vijeka p.n.e.). 

U jeku pandemije Poljoprivredno-prehrambeni fakultet postao je članom međunarodnog konzorcija H2020 projekta pod nazivom "SMARTWATER – Promoting SMART agricultural WATER management in BiH", koji će biti implementiran tokom naredne dvije godine pod vodstvom Univerziteta u Banjoj Luci. Kroz projekat će biti kreiran veliki broj različitih zajedničkih aktivnosti koje promoviraju povezivanje, zajedničke istraživačke oglede, istraživačku saradnju i razmjenu znanja između eksperata u specifičnim oblastima. Sve aktivnosti biće u skladu sa nacionalnom strategijom istraživanja uz uključivanje pametnih tehnologija (cloud-based i daljinsko osmatranje) u upravljanju vodnim resursima u poljoprivredi, optimizacije odnosa voda-energija-hrana i klimatskih promjena, te mjera adaptacije, navode iz Univerziteta u Sarajevu.