Vijesti / Regija

Izvor: danas.rs

Piše: S. Čongradin

Foto: Beta/ AP Photo/Darko Vojinović

Posjeta premijera Rusije Dmitrija Medvedeva Srbiji, proteklog vikenda, još jedan je u nizu manifestacija koji predstavljaju pokušaje odvajanja Srbije od kursa evropskih integracija i učvršćivanja saveza sa Ruskom Federacijom, saglasni su sagovornici Danasa, Boris Barga, politikolog i Bojan Kostreš, generalni sekretar LSV.

– S obzirom na ton ruskog premijera na konferenciji za štampu, poseta Dmitrija Medvedeva na Dan oslobođenja Beograda od 2009. kada su još prethodne vlasti bile kritikovane od strane Moskve zbog zapostavljanja simbola zajedničke borbe za oslobođenje glavnog grada Jugoslavije, danas se već bez sumnje može posmatrati ne samo u smislu držanja političkog pedagoškog kursa i bivšim radikalima ko su u Drugom svetskom ratu bili oslobodioci od fašizma, već Putinova Rusija jako dobro zna da iskoristi istorijski kontekst da Srbiju i na tom polju drži na svojoj liniji i za svoje buduće planove. A to su ponekad vrednosti koje se kose sa vrednostima oslobodilačkog rata, poput direktne agresije Rusije na Gruziju, Ukrajinu, te hibridni ratovi u Moldaviji i Azerbejdžanu – ocjenjuje Boris Varga za Danas.

On napominje da se posjeta ruskog premijera poklapa sa najvećom krizom u regionu od Ohridskog mirovnog sporazuma 2001. EU je na posljednjem sastanku šefova i vlada faktički potvrdila već postojeću sumnju da je proširenje privremeno suspendovano, a Makedonija i Albanija su bile prve žrtve te politike.

– Geopolitičke okolnosti na Zapadnom Balkanu trenutno su veoma povoljne po Moskvu, Rusiji se otvara prostor u kom se ona bez većeg napora može dobro pozicionirati u odnosu na EU i SAD. EU je uvek bila inertna po pitanju rešavanja problema na Zapadnom Balkanu, pa se očekuje da će SAD izvršiti jak politički pritisak da Srbija prizna Kosovo, što najavljuje imenovanje čak dva američka predstavnika za akceleraciju rešavanja tog problema – kaže sagovornik Danasa.

Nakon dva ključna ordena u jednoj godini Vučiću – Aleksandra Nevskog i Svetog Save – ističe Boris Varga, Rusi mogu biti sigurni u to da predsjednik Srbije neće ispuniti obećanja data Zapadu i priznati nezavisnost Kosova, a najvjerovatnije neće ići ni na podjelu.

– Moskvi najviše odgovara postojeći status kvo utemeljen u rezoluciji 1244 jer joj garantuje dugogodišnje prisustvo na Balkanu, kao zaštitniku Srbije. Srpsko društvo je već duboko podeljeno, a opozicija je evroskeptičnija od vlasti; u pojedinim slučajevima i rusofilskija. Po prvi put u srpskoj tranziciji imamo situaciju da Rusi u Srbiji kontrolišu vlast i opoziciju – smatra Varga.

On zaključuje da Medvedev u Beograd nije donieo ništa novo, već da je samo potvrdio da Rusija nudi Srbiji alternativu EU u vidu većeg tržišnog približavanja Evroazijskom ekonomskom savezu.

– Proslava 75. godišnjice oslobođena glavnog grada Srbije je dobar razlog za posetu Medvedeva ali me je rastužio utisak da je to bio još jedan pokušaj manifestacije stava da je Srbija ključna ruska ispostava u ovom delu Evrope. Još više brine činjenica da to nije stanovište samo aktuelne vlasti, koja je rusifikovala naše društvo do neslućenih razmera, već je i stav najvećeg dela samoproklamovane „prave“ opozicije. Oni se utrkuju u dodvoravanju represivnoj vlasti iz Kremlja. Ako me za aktuelnu vlast to i ne čudi, jer su potekli od radikala, ostaje pitanje za opoziciju, kako je to jedna „diktatura“ loša i katastrofalna, a druga mnogo ozbiljnija i surovija u Rusiji je dobrodošla. I da li to znači da u Srbiji nije problem autoritarna vlast već ko je sprovodi? – ocenjuje Bojan Kostreš za Danas.

Bilo je zanimljivo, dodaje on, posmatrati zaklinjanje srpskih i ruskih vlasti u antifašizam i protiv istorijskog revizionizma i to je nešto, kako kaže – što ću uvijek pozdraviti.

– Ali i zvanični Beograd i Moskva zaboravljaju da se ne mogu rehabilitovati nacionalšovinizam i fašizam iz 1990-ih, glorifikovati ratni zločinci iz toga perioda i pozivati na antifašizam. Antifašizam se ne ogleda samo u odnosu prema Drugom svetskom ratu, nego i u odnosu prema tragičnim jugoslovenskim ratovima i zločinima iz 90-ih godina – naglašava sagovornik Danasa.

Kostreš ističe da je ekonomski aspekt posjete je jednako neubjedljiv kao i vojna parada koja je jedino mogla služiti kao pokazivanje „zuba“ susjedima. On podseća da je EU glavni ekonomski partner sa 61 posto ukupne ekonomske razmjene u 2018. i donator u Srbiji koja je do sada uložila 3,7 milijardi eura bespovratnih sredstava, a da Rusija nema ozbiljnijih ulaganja te da isključivo koristi energente iz Srbije za brutalnu eksploataciju.

Medvedev nije prepoznao Beograd

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je juče da mu je ruski premijer Dimitrij Medvedev rekao da nije mogao da prepozna Beograd, koji je sređen u odnosu na njegovu posjetu Srbiji prije deset godina. Sumirajući posjetu ruskog premijera, Vučić je rekao da su odnosi Rusije i Srbije od povjerenja i da u najvećem dijelu stvari obje zemlje misle slično. Rusku delegaciju, na čelu s Medvedevim, u subotu je dočekala premijerka Srbije Ana Brnabić. Ruski premijer je sa srpskim predsjednikom prisustvovao prikazu sposobnosti vojske „Sloboda 2019.“ na aerodromu u Batajnici, održao je govor na posebnoj sjednici Skupštine Srbije, položio vijenac na Spomen-groblju oslobodilaca Beograda i Spomenik crvenoarmejcu i prisustvovao svečanoj akademiji u Centru Sava.