Vijesti / Svijet

1492. – U kampu Santa Feu potpisan je ugovor kojim je Kristoforu Kolumbu odobreno prvo putovanje i finansijska podrška za traženje morskog puta do Indije.

1814. – U Ugrinama, kod Bribira (Hrvatska) rodio se botaničar i prirodnjak Josif Pančić. Otkrio je novu vrstu endemsko-reliktnog četinara nazvanu “Pančićeva omorika”. Osnovao je i uredio Botaničku baštu u Beogradu.

1860. – Crna Gora i Otomansko carstvo, poslije turskog poraza na Grahovu, potpisale su protokol o razgraničenju kojim je Crna Gora faktički priznata kao samostalna država, iako formalno priznanje nije dobila.

1895. – Carski Japan i carstvo Qing potpisali su Maguanski sporazum, kojim je završen prvi kinesko-japanski rat.

1898. – U Tuzli osnovano prvo bh. pozorište.

1941. – Opunomoćenici Vrhovne komande bivše jugoslovenske Vlade – šef diplomatije Aleksandar Cincar – Marković i general Radivoje Janković u Drugom svjetskom ratu u zgradi čehoslovačkog poslanstva u Beogradu potpisali akt o kapitulaciji oružanih snaga Kraljevine Jugoslavije. Treći rajh je nametnuo “bezuslovnu, potpunu i neograničenu” kapitulaciju, vojska Jugoslavije je uglavnom odvedena u zarobljeništvo, a zemlja podijeljena između Njemačke, Italije, Mađarske i Bugarske. Jugoslovenska ratna flota je pripala Italiji, izuzev jedne podmornice i dvije motorne torpiljerke, koje su umakle, i razarača “Zagreb” koji su uspjeli da potope poručnici bojnog broda Milan Spasić i Sergej Mašera.

1942. – Zarobljeni francuski general Henri Giraud pobjegao je iz njemačkog zatočeništva u dvorcu Königstein.

1944. – Britanska vlada u Drugom svjetskom ratu donijela odluku o ograničenju diplomatskih veza stranih predstavnika – zabranjeno je odašiljanje i primanje šifrovanih poruka, a diplomatska pošta je otvarana i cenzurisana. To se nije odnosilo samo na predstavništva SSSR, SAD i britanskih dominiona, osim Irske. Potez bez presedana u međunarodnom pravu i praksi učinjen je radi očuvanja ratnih tajni, posebno otvaranja drugog fronta u Evropi. Mjere su ukinute poslije uspješnog iskrcavanja saveznika u Francuskoj u avgustu 1944.

1946. – Posljednji francuski vojnici napustili Siriju, koja je stekla nezavisnost.

1961. – Uz potporu CIA-e započeo je napad u Zaljevu svinja na Kubi. U trodnevnim borbama ubijeno je oko 100, a zarobljeno više od hiljadu napadača.

1969. – Lider Komunističke partije Čehoslovačke Alexander Dubcek podnio je ostavku posle kraha reforme nazvane “Praško proljeće”. Zamijenio ga je Gustav Husak.

1970. – “Apollo 16” s ljudskom posadom slijeće na Mjesec.

1971. – Egipat, Sirija i Libija potpisali ugovor o konfederaciji, ali je ta tvorevina ubrzo propala.

1975. – Crveni Kmeri osvojili su Phnom Penh, čime je završio Kambodžanski građanski rat.

1977. – U Lihtenštajnu prvi put su glasale žene.

1983. – Indija je lansirala prvi veštački satelit.

1989. – Poljski sindikat “Solidarnost” legalizovan poslije sedmogodišnje zabrane.

1993. – U UN je usvojena rezolucija kojom je zaprijećeno oštrijim sankcijama SR Jugoslaviji, ukoliko bosanski Srbi ne potpišu do 26. aprila Vance-Owenov mirovni plan za Bosnu i Hercegovinu.

1996. – SAD i Japan potpisali su deklaraciju o saradnji u bezbjednosti prema kojoj SAD zadržavaju nivo vojnih snaga u Japanu i ostalim dijelovima Azije.