Ekonomija

Tim naučnika sa Tehničkog univerziteta u Beču je analizirao protok prljavog novca pomoću relativno jednostavnih statističkih modela, inspirisanih fizikom, te došao do zaključka da se za godinu dana u svijetu opere novac u približnoj vrijednosti od 2,3 biliona američkih dolara.

Pranje novca je globalan problem. Prihodima od kriminalnih aktivnosti, poput krijumčarenja droge i korupcije, gubi se svaki trag dok se novac ne opere.

To prouzrokuje visoke ekonomske troškove, a i rješavanje kriminalnih radnji je otežano.  Još nije moguće dati precizne podatke o tokovima prljavog novca, međutim Tehnički univerzitet u Beču bavio se analizom podataka holandskih poreznih uprava o sumnjivim novčanim transakcijama. Naučni tim uzeo je u obzir i druge parametre poput nastojanja država da primjene smjernice protiv pranja novca. Na osnovu tih podataka razvijen je statistički model koji opisuje od kojih parametara ovise tokovi prljavog novca.  

- Zanimljivo je da oni imaju mnogo toga zajedničkog sa gravitacijom. Snaga gravitacije između dva planeta raste sa njihovom masom, a smanjuje se sa kvadratom udaljenosti. Slično se događa i sa pranjem novca: Što je jača ekonomija neke zemlje, to su jači novčani tokovi, ali i volumen sumnjivih transakcija opada podudarno sa kvadratom udaljenosti. Upravo udaljenost igra važnu ulogu u kriminalnim aktivnostima. Pranje novca iziskuje lične kontakte, direktnu komunikaciju i kriminalne mreže koje su prostorno blizu - objašnjava prof.dr. Michael Getzner sa Tehničkog univerziteta u Beču. 

Nijedan statistički model ne opisuje stvarnost u potpunosti, ali je naučni tim u Beču uz pomoć samo nekoliko parametara uspio doći do potrebnih podataka. Njihov model je primjenljiv i u drugim zemljama. Po pitanju novčanog volumena sa kriminalnim porijeklom direktno iz zemlje, mjerenog prema bruto domaćem proizvodu, Austrija se nalazi tek ispod prosjeka OECD-a (Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj).