Vijesti / Svijet

1499. – Objavljen Catholicon (napisan 1464), prvi bretonski, ali i francuski rječnik.

1556. – Mogulska je vojska pobijedila hinduse kod Delhija, pa je Indijom zavladao car Akbar Veliki.

1605. – U Londonu je otkrivena Barutna urota, kojom je Guy Fawkes navodno htio dići u zrak engleski parlament.

1630. – Mirovnim sporazumom u Madridu okončan Anglo-španski rat, u kojem su Španija i njena saveznica Austrija poražene na moru i kopnu. Na strani Engleske borili su se Francuzi i Holanđani.

1907. – Zagreb dobio električnu javnu rasvjetu.

1911. – Nakon što je 29. septembra objavila rat Osmanlijskom carstvu Italija anektirala osmanlijske pokrajine u današnjoj Libiji: Tripolitaniju i Kirenaiku.

1912. – Na predsjedničkim izborima u SAD-u pobijedio demokrat Woodrow Wilson i tako postao 28. predsjednik SAD-a.

1914. – Britansko carstvo i Francuska objavili rat Osmanlijskom carstvu u Prvom svjetskom ratu.

1914. – Pod komandom generala Oskara Poćoreka u Prvom svjetskom ratu počela austrougarska ofanziva na Srbiju, okončana slomom austrougarske vojske i njenim bjekstvom preko Drine polovinom decembra 1914. Pobjede srpske vojske na Ceru i Kolubari prvi su veliki uspjesi saveznika nad Centralnim silama u Prvom svjetskom ratu, a poslije ponižavajućeg poraza Poćorek je penzionisan.

1917. – Oktobarska revolucija: u Tallinnu vođa komunista Jaan Anvelt predvodio revolucionare u zbacivanju Privremene ruske vlade. (Pošto su Estonija i Rusija još uvijek koristile julijanski kalendar, u naknadnim spominjanjima ovog perioda navodi se datum 23. oktobar.)

1928. – U Drezdenu počeo Četvrti kongres Komunističke partije Jugoslavije koji je zaključio da je vrijeme za revolucionarne prevrate u Evropi u okviru kojih treba izvesti balkansku revoluciju i stvoriti balkansku federaciju. Prihvaćeno je i gledište o socijaldemokratiji kao “blizancu fašizma” s kojom treba prekinuti svaku saradnju.

1937. – Adolf Hitler održao tajni sastanak i iznio svoje planove o stjecanju prostora za život za Nijemce.

1943. – U Jajcu u Drugom svjetskom ratu osnovana Telegrafska agencija nove Jugoslavije – TANJUG. Ideju je uoči Drugog zasjedanja AVNOJ-a dao Moša Pijade, a prvi direktor je bio Vladislav Ribnikar. Tanjug je do dolaska u Beograd krajem 1944, sa skromnom opremom, stalno bio u pokretu i oglašavao se iz Drvara, sa Visa, iz Valjeva i Aranđelovca, odakle je 20. oktobra 1944. javio da je Beograd oslobođen.

1950. – Korejski rat: britanske i australijske snage iz 27. britanske komonveltske brigade zaustavile napredovanje kineske 117. divizije tokom bitke kod Pakchona.

1955. – Nakon što je u Drugom svjetskom ratu bila uništena, ponovo otvorena Bečka državna opera izvedbom Beethovenove opere Fidelio.

1956. – Britanski padobranci izveli desant na Port Said tokom britansko-francusko-izraelske agresije na Egipat, a Sovjetski Savez je zapretio da će upotrebiti rakete ukoliko Francuzi i Englezi ne prihvate prekid vatre.

1969. – SAD lansirale prvi svemirski brod u pravcu Marsa, ali je zbog tehničkih grešaka misija “Marinera 3” pretrpjela neuspjeh.

1991. – Predsjednici Srbije i Crne Gore Slobodan Milošević i Momir Bulatović su u Hagu, na Međunarodnoj konferenciji o Jugoslaviji, odbacili četvrtu verziju Sporazuma za opšte rješenje jugoslovenske krize koju su ponudili međunarodni posrednici.

2001. – Hrvatska policija otvorila na uvid 39.000 dosijea Službe za zaštitu ustavnog poretka (SZUP), koji su nastali praćenjem policijskih neistomišljenika u doba vladavine Hrvatske demokratske zajednice (HDZ).

2004. – Završeno iskopavanje u masovnoj grobnici Kevljani, a konačan broj ekshumiranih skeleta je 456. U grobnici, otkrivenoj 13. avgusta, pronađeno je 40-ak čitljivih ličnih dokumenata Bošnjaka i Hrvata koji su 1992. godine bili zatvorenici u logoru Omarska.

2006. – Bivši irački diktator Saddam Hussein osuđen na smrt vješanjem, koje je izvršeno 30. decembra iste godine.

2007. – Prvi kineski lunarni satelit Chang’e 1 ušao u orbitu oko Mjeseca.