Život / Ljepota i zdravlje

Informisanje o simptomima, uzrocima bolesti, načinima prevencije, te povećanje broja žena koje rade kontrolni ginekološki pregled s PAPA testom pravi je put ka unaprjeđenju reproduktivnog zdravlja žena, smanjenju stope oboljevanja  i umiranja ženskog stanovnistva - navode iz Instituta za zdravlje i sigurnost hrane Zenica povodom Evropske sedmica prevencije karcinoma grlića maternice. 

Cilj te aktivnosti, koju je pokrenula još 2007. godine Evropske asocijacije za borbu protiv cervikalnog karcinoma i od tada se obilježava u posljednoj sedmici mjeseca januara svake godine, je podizanje svijesti javnosti, a posebno žena ali i njihovih partnera o važnosti redovnih ginekoloških pregleda,vakcinacija protiv Humanog papiloma virusa (HPV-a), te brige za vlastito zdravlje.

Osim jednostavne, jeftine i pouzdane dijagnostike, te savremenih otkrića o načinu nastanka i relativno sporog rasta i širenja, još se ne može biti zadovoljno dostignutim nivoom znanja, posebno kod mladih, o načinima prevencije i mogućnostima ranog otkrivanja - kazala je rukovoditeljica Odjeljenja za promociju zdravlja u INZ dr. spec. Elma Kuduzović.

Ističu da početni stadij raka grlića maternice ne boli, da su simptomi rijetki i nespecifični tj. mogu da ih izazovu i druga stanja, krvarenje nakon spolnog odnosa, bol tokom spolnog odnosa, krvav vaginalni iscjedak, bol u genitalnom području.

- Sve žene, u dobi od 20 do 65 godine života treba da idu na redovne preglede. U početku pregled bi se trebao raditi jednom godišnje. Nakon dva uzastopna negativna papa testa, tj. uredna nalaza pregledi bi se trebali raditi svake tri godine. U slučaju abnormalnog nalaza papa testa načiniti kolposkopiju te ponoviti Papa test za tri do šest mjeseci. Zlatni standard u borbi protiv raka grlića maternice je redovan, bezbolan ginekološki pregled tokom kojeg se uzima bris sa grlića maternice (papa test) te vakcinacija protiv humanog papiloma virusa (HPV) za adolescentice - ističe dr. Kuduzović.

Zavod zdravstvenog osiguranja ZDK još od 2012. godine finansira Projekat "Rranog otkrivanja (skrininga) karcinoma grlića materice kod žena u Zeničko-dobojskom kantonu", koji se provodi u svih dvanaest domova zdravlja. 

Sve žene iz ovog kantona životne dobi od 25 do 64 godine mogu besplatno uraditi papa test. 

U toku 2019. godine u Zeničko-dobojskom kantonu je kroz program skrininga na rano otkrivanje poremećaja koji mogu dovesti do karcinoma grlića maternice ukupno testirano 13.890 žena putem papa testa.

Sveobuhvat ciljane populacije od 25 do 64 godine ima trend rasta, a najbolje rezultate postižu lokalni centri za skrining u Zavidovićima, Maglaju i Žepču, koji djeluju pri domovima zdravlja u tim općinama. Najslabiji sveobuhvat ima Dom zdravlja Zenica.

Ciljana populacija starosti od 25 do 64 godine je najviše obuhvaćena programom skrininga od 86,7 posto. Najmlađa populacija žena ispod 25 godina života ima najmanje učešće od 4,6 posto, što je ispod prosjeka u zadnjih deset godina (5 posto) i ima stalni trend opadanja.

Populacija žena starijih od 65 godina života ima učešće od 8,7 posto, što je najviše i značajno više od prosjeka u zadnjih deset godina (4,8 posto).

 Pozitivan nalaz je imalo 5,3 posto (742 od 13.890) žena, te su upućene na daljnu dijagnostičku obradu (kolposkopiju), od kojih je u 84,5 posto (627 od 742) slučajeva dijagnostikovane atipične ćelije, u 10,8 posto (80 od 742) dijagnostikovano prisustvo lakših lezija (CIN I), a u 4,7 posto (35 od 742) prisustvo srednjih i težih lezija (CIN II i CIN III), saopćeno je iz INZ Zenica.