Vijesti / Svijet

1258. – Mongoli su zauzeli Bagdad, tadašnji centar islamskog svijeta, spalili grad i pobili 10.000 stanovnika.

1763. – Sedmogodišnji rat završen je potpisivanjem mira u Parizu, prema čijim se odredbama Francuska gotovo sasvim povukla iz Indije, a Velikoj Britaniji je prepustila i Kanadu i teritorije istočno od Misisipija i Floride. Španija je dobila Luizijanu i Kubu, a Pruska je zadržala Šleziju, koju je otela od Austrije.

1837. – U dvoboju je ubijen ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin – začetnik ruskog realizma i jedan od najvećih liričara svjetske književnosti – od rana zadobijenih dva dana prije toga u dvoboju s jednim francuskim avanturistom. Njegovu liriku odlikuju osjećajnost, mjera, dovršenost i krajnja jednostavnost izraza. Ljubavni motivi, dominantni u poeziji bogatoj muzičkim, likovnim i psihološkim elementima, povremeno se smjenjuju s patriotskim i revolucionarnim. Bio je novator u pogledu jezika, stila i sadržaja. Porijeklom iz stare, ali osiromašene plemićke porodice, pjesnik buntovnog duha često je bio na udaru cenzora, a zbog stihova o slobodi prognan je iz prijestonice na jug Rusije. Nasilnoj smrti pjesnika u 38. godini života prethodile su spletke najviših krugova ruskog društva. Djela: romani u stihovima “Evgenije Onjegin”, “Grof Nulin”, “Kućica u Kolomni”, drame “Boris Godunov”, “Rusalka”, prozna djela: “Pikova dama”, “Kapetanova kći”, “Egipatske noći”, “Pripovijetke pokojnog Ivana Petroviča Belkina”, male tragedije u stihovima “Gozba za vrijeme kuge”, “Vitez – tvrdica”, “Kameni gost”, “Mocart i Salijeri”, poeme “Cigani”, “Poltava”, “Bronzani konjanik”, “Gavrilijada”, “Ruslan i Ljudmila”, “Kavkaski zarobljenik”, bajke u stihovima “Bajka o caru Saltanu”, “Bajka o ribaru i ribici”, “Bajka o popu i sluzi njegovom Baldi”.

1878. – Konvencijom u El Zanjonu okončan je desetogodišnji ustanak protiv španske kolonijalne vlasti na Kubi.

1940. – Premijerno je izveden crtani film “Tom and Jerry”, kojeg potpisuju William Hanne i Joseph Barbere.

1942. – Američki džez muzičar Glenn Miller postao je prvi muzičar koji je dobio “zlatnu ploču” za prodaju milionitog primerka kompozicije “Chattanooga Choo Choo”.

1947. – U Parizu je potpisan mirovni ugovor zemalja pobjednica u Drugom svjetskom ratu i Italije, Mađarske, Rumunije, Bugarske i Finske i bivših saveznika Hitlerove Njemačke. Jugoslaviji su vraćeni grad Zadar, poluostrvo Istra i ostrva Cres, Lošinj i Lastovo, Italiji je dat manji ustupak u zoni Gorice, a Trst i teritorija oko njega dobile su specijalni status. Ministri vanjskih poslova velikih sila su 1946. u Njujorku utvrdili status Slobodne teritorije Trsta, koja je trebalo da nastane spajanjem zone “A” pod okupacijom angloameričkih snaga i zone “B” pod jugoslovenskom vojnom upravom. Dogovoreno je da prije toga Savjet bezbjednosti UN postavi guvernera u dogovoru s italijanskom i jugoslovenskom vladom, što nikad nije učinjeno. Kriza je završena 1954. pripajanjem zone “A” Italiji, a zone “B” Jugoslaviji.

1962. – Američki pilot Frensis Pauers, oboren 1960. dok je prelijetao SSSR špijunskim avionom U-2, u Berlinu je zamijenjen za sovjetskog obavještajca Rudolfa Abela.

1979. – U Ljubljani je umro slovenački političar Edvard Kardelj,visoki funkcioner Saveza komunista Jugoslavije i jedan od najbližih saradnika predsjednika Jugoslavije Josipa Broza Tita. Od 1963. do 1967. bio je predsjednik Skupštine SFR Jugoslavije.

1996. – IMB kompjuter, nazvan “Duboko plavo”, ušao je u šahovsku istoriju pobjedom nad svjetskim prvakom Garijem Kasparovom.

2000. – Lider Srpske radikalne stranke i potpredsjednik Vlade Srbije Vojislav Šešelj optužio je nezavisne medije da su “američki plaćenici” i “kriminalci”, čime je najavio početak žestoke režimske kampanje protiv nezavisnih medija u Srbiji.

2005. – Sjeverna Koreja je prvi put saopštila da posjeduje nuklearno oružje i suspendovala svoje učešće u pregovorima o spornom nuklearnom programu te zemlje.